Đánh giá sau khi phân tích ” VĂN HÓA SẼ CẦN LẠNH “ (Nguyễn Đình Chiểu).
– Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn, nhà thơ lớn nhất, cây đại thụ làm rạng danh nền văn học Việt Nam thế kỷ 19. Văn thơ Nguyễn Đình Chiểu thể hiện ý chí, nghị lực sống, lòng yêu nước, thương dân sâu sắc và tinh thần bất khuất trước kẻ thù.
– “Nhà nghĩa sĩ Cần Giuộc” được Nguyễn Đình Chiểu viết theo yêu cầu của phủ Gia Định, để tưởng nhớ công lao của những người nông dân đã anh dũng đứng lên chống giặc. Bài văn tế đã dựng lên một tượng đài ngôn từ, tạc nên hình ảnh những người nghĩa sĩ nông dân anh hùng mà bi tráng, tượng trưng cho lòng yêu nước, căm thù giặc ngoại xâm của cha ông ta.
1. Hình tượng bi tráng của người nông dân Nam Bộ yêu nước buổi đầu chống thực dân Pháp:
* Trước khi địch đến:
– Nguồn gốc xuất xứ:
+ Cút lo nghèo, quen làm ruộng.
+ Họ quen cày, cấy, trồng tre, làm ruộng.
+ Họ không quen chiến trường, binh đao (Không quen cung ngựa, lấy đâu ra trường nhung lụa…) → hình ảnh người nông dân tất bật, cần cù, nhỏ bé, làm việc cật lực trong thầm lặng, tôi biết vài người.
+ Cạnh thận là áo vải → giản dị đối với người khó khăn, nghèo khổ.
– Nghệ thuật: Nêu, chỉ rõ hoàn cảnh khốn khó của “người nông dân chất phác” và niềm đồng cảm của tác giả. Họ tuy nghèo về vật chất nhưng giàu tinh thần và yêu nước nồng nàn.
* Khi kẻ thù xâm lược:
– Thái độ:
- Lòng yêu nước căm thù giặc sâu sắc:
+ Hắn ghét thói như nhà nông ghét cỏ, thèm ăn gan muốn cắn vào cổ.
+ So sánh gần gũi thể hiện sự chân chất của Nam Bộ, sự sôi nổi của người nông dân
- Yêu nước gắn với tự hào dân tộc:
+ Ta và địch như mặt trăng và mặt trời, không thể cùng chiếu sáng. Chính thực dân Pháp đã treo đầu dê bán thịt chó dưới chiêu bài truyền đạo, khai hóa.
- Lòng yêu nước thể hiện ở tinh thần tự nguyện, quyết tâm đánh đuổi quân thù:
+ Tại sao lại sống… thà thác…
+ Bây giờ hãy khoan đã, hãy buông bỏ, đừng bận tâm, hãy tự lượng sức mình, hãy hành động như một con hổ.
- Tự nguyện đứng lên đánh giặc như một sự thôi thúc bên trong, một nhu cầu tất yếu của con người.
– Thiết bị:
+ Họ thiếu thốn đủ thứ: không sách binh pháp, binh pháp, võ nghệ.
+ Chỉ cần một chiếc áo vải, hai đầu võng, một nắm rơm, một lưỡi dao mài….
– Hoạt động:
+ Tinh thần xả thân của những người chân đất mang trọng trách và chí khí của người anh hùng thời đại.
+ Đốt nhà dạy đạo, chém đầu quan Pháp
+ Bước qua hàng rào, lao vào trong, gõ cửa
+ Tóc ngang, tóc ngang lưng. trước mùa hè, ồ sau này.
+ Coi giặc như không, liều mình như không có
→ Sử dụng động từ mạnh thể hiện hành động mạnh mẽ, khẩn trương, sức tấn công dữ dội như vũ bão, bản lĩnh của người nông dân anh hùng. Hình ảnh đồn cối xay chưa từng thấy trong văn học. Lần đầu tiên xuất hiện nhân vật người nông dân dũng cảm, hào hoa, khí phách anh hùng “làm quỷ, làm ma”.
kinh khủng”.
– Điều kiện chiến đấu:
+ Tà: Trang bị: áo vải, vũ khí: cung rơm, điểm chuyền, mã tấu rất thô sơ và tầm thường.
+ Kẻ thù: Trang bị đầy đủ, vũ khí: súng nhỏ, súng lớn, tàu chiến rất hiện đại và mạnh mẽ.
→ Nghệ thuật tương phản khắc họa rõ nét hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn đủ thứ nhưng họ vẫn xung phong chiến đấu. Nghệ thuật đối lập, ngôn ngữ giản dị mà dứt khoát thể hiện sự chân chất, cương nghị và dũng cảm của người dân Nam Bộ.
-Điều gì làm nên chiến thắng:
– Lòng yêu nước, yêu cuộc sống vô bờ bến của người nông dân
– Lòng dũng cảm, đoàn kết và quyết tâm của nhân dân Nam Bộ
→ Bằng những chi tiết chân thực, bình dị cô đọng từ cuộc sống của người dân lao động. Nguyễn Đình Chiểu đã phát hiện và ca ngợi những phẩm chất cao quý ẩn sau bộ quần áo và sự cần cù lao động của người nông dân, đó là lòng yêu nước và quyết tâm bảo vệ Tổ quốc. Nguyễn Đình Chiểu đã xây dựng một tượng đài người nông dân anh hùng vĩ đại – chưa từng có trong lịch sử văn học.
2. Nỗi xót xa, đau đớn, xót xa vô tận của tác giả:
– Khóc người đã khuất:
+ “Thịt người mau bỏ da ngựa bọc ngoài”.
+ “Nỗi oan nghiệp lớn chưa hết”
+ “Hãy chờ gươm giáo trảm hùm treo cổ”
“Cho ai… cho ai…”
+ Từ ngữ: “ôi”, “dừng lại”…
→ Đau đớn, thương tiếc, cảm phục, khâm phục, kính trọng trước sự hy sinh anh dũng của liệt sĩ.
Khóc cho đời mình:
+ Mẹ già: đau, ngọn đèn leo lét
+ Vợ: yếu ớt, chạy đi tìm chồng, hồi hộp, bồn chồn
+ Con: bơ vơ, tội nghiệp
→ Khung cảnh tang tóc, đìu hiu. Họ là những nạn nhân đau khổ nhất của cuộc chiến, những người mà tác giả dành nhiều tình cảm yêu thương.
Họ khóc cho quê hương, đất nước:
+ Sông Cần Giuộc thơ mộng…
+ Quân bỏ đạo, thắp nhang…
+ Vũ khí trên mặt đất…
+ Một cm ngọn rau…
→ Thiên nhiên, vạn vật cùng chung nỗi đau mất mát của con người.
3. Nỗi tiếc thương của người thân và của nhân dân trước sự hy sinh của liệt sĩ đã cho thấy ý nghĩa bất diệt của cái chết anh dũng.
– Cách sống của họ: “Thà chết vinh còn hơn sống nhục” họ đã hy sinh vì đất nước.
– Lời nói nghẹn ngào như nỗi đau khôn tả của một chí sĩ yêu nước thương dân. Nỗi đau như xuyên thấu vũ trụ.
→ Tác giả khấn các nghĩa sĩ và kêu gọi những người còn sống tiếp tục chiến đấu tiêu diệt quân thù. Khẳng định sự bất tử của các liệt sĩ trong lòng dân tộc.
4. Nghệ thuật diễn đạt.
– Sự hi sinh mang tính chất trữ tình, có hình ảnh, âm điệu đáng thương, đáng tôn vinh người nông dân.
– Bút pháp tương phản và kết cấu thể thơ lục bát tạo nên sự trang trọng trong bài văn tế khi nghĩ về cuộc sống của những người nông dân Cần Giuộc xưa với những nghĩa sĩ Cần Giuộc hiện tại.
– Ngôn ngữ vừa trang trọng, vừa mộc mạc, gần gũi mang đậm sắc thái Nam Bộ.
5. Nhận xét, xếp loại:
– Nghĩa sĩ Cần Giuộc hi sinh là tiếng kêu bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu đối với trường kì lịch sử “khiêm tốn nhưng tuyệt vời” dân tộc xung đột với kẻ thù xâm lược – thực dân Pháp, một trong những đế quốc quân sự hùng mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ.
– Tác phẩm tạo nên một tượng đài bất tử về những nghĩa sĩ nông dân Cần Giuộc đã anh dũng chiến đấu hy sinh vì Tổ quốc. Hình ảnh những con người này hiện lên với một vẻ đẹp bi tráng – và bi tráng, nhưng không làm mất đi vẻ đẹp hào hùng, cứng cỏi.
– Lần đầu tiên trong văn học Việt Nam, người nông dân có vị trí trung tâm, hiện lên với cả vẻ đẹp tâm hồn và những phẩm chất: giản dị, chân chất giữa đời thường mà anh dũng, bất chấp trong hoàn cảnh nào cũng ẩn mình khi đứng trong hoàn cảnh nào. trước mặt kẻ thù bằng súng.
Nói ngắn gọn, “Nhà hảo tâm Cần Giuộc” thể hiện vẻ đẹp bi tráng của hình ảnh người nghĩa sĩ nông dân. Với tác phẩm, lần đầu tiên trong văn học Việt Nam, người nông dân có mặt ở vị trí trung tâm và hiện ra với tất cả vẻ đẹp vốn có của họ. Hình ảnh và giọng điệu thê lương; bút pháp tương phản và cấu trúc của văn xuôi chính luận tạo nên sự trang trọng cho văn xuôi; Ngôn ngữ vừa trang nghiêm, vừa mộc mạc, gần gũi, đậm chất Nam Bộ.
Phân tích Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc Nguyễn Đình Chiểu
