Đọc hiểu:
Quốc gia
(trích trường ca Mặt đường khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm)
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm.
– Nguyễn Khoa Điềm (1943), quê huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Ông sinh ra trong một gia đình trí thức, giàu truyền thống yêu nước và tinh thần cách mạng. Nguyễn Khoa Điềm học tập và lớn lên ở miền Bắc, tham gia chiến đấu và hoạt động văn nghệ ở miền Nam.
– Phong cách sáng tác: Thơ Nguyễn Kho Điềm giàu chất chiêm nghiệm, ẩn chứa cảm xúc và giọng thơ mang âm hưởng trữ tình, chính luận.
2. Hành vi: Ca khúc “Phố Khát Vọng”.
– Hoàn cảnh sáng tác: Sử thi “Mặt đường khát vọng” hoàn thành ở chiến khu Trị – Thiên năm 1971. Bức tranh hoành tráng về quá trình thức tỉnh tuổi trẻ các đô thị miền Nam bị tạm chiếm. Đó là một sự lật đổ của ý thức. Thanh niên các đô thị vùng bị tạm chiếm nhận rõ bộ mặt hung hãn của đế quốc Mỹ, hướng về dân, về nước, ý thức được sứ mệnh của thế hệ mình, đứng lên xuống đường xung trận. . của cả dân tộc. Quốc gia trích dẫn ở đầu chương V trường học”Con Đường Khát Vọng”.
3. Trích yếu: “Nhà nước”.
– Vị trí: Trích dẫn chương V trường học “Con đường khát vọng”.
– Cảm hứng chủ đạo: nghĩ “Đất của người, xứ của dân ca và huyền thoại”.
– Lịch trình thứ 2 phần:
+ Phần I (42 câu đầu): Đất nước được cảm nhận từ nhiều khía cạnh lịch sử, văn hóa dân tộc, chiều sâu không gian, chiều dài thời gian. Mối quan hệ giữa con người và đất đai.
+ Phần II (47 câu cuối): Tư tưởng, tình cảm cơ bản đối với đất nước: Đất nước của nhân dân.
– Nội dung: Trích yếu “Trái đất” có thể coi đây là chương hay nhất thể hiện cảm xúc và lí giải của tác giả về Đất nước, đồng thời thể hiện sâu sắc tư tưởng chủ yếu của toàn bộ sử thi, đó là tư tưởng “Đất nước nhân dân”.
II. Đọc hiểu:
1. Cảm nghĩ về đất nước.
Một. Nhà nước cảm thấy trong plịch sử, văn hóa dân tộc 🙁Quốc gia đó tồn tại từ khi nào vậy?)
– Quốc gia liên kết với:
+ Nền văn hóa lâu đời của dân tộc: truyện cổ tích, phong tục tập quán.
+ Cuộc trường chinh không ngơi nghỉ: chống giặc ngoại xâm, một đời lao động gian khổ.
→ Đất nước hình thành và phát triển phù hợp với quá trình sống của mỗi con người, rất bình dị, thân thuộc và gần gũi.
* nghệ thuật: Giọng thơ nhẹ nhàng, thanh âm hữu tình đưa ta về với cội nguồn: một vùng đất vừa cụ thể vừa huyền diệu đã có từ lâu đời.
b. Nhà nước được nhận thức trong điều kiện không gian địa lý và thời gian lịch sử: (Nhà nước là gì?)
– Về không gian: Rất tươi và độc đáo.
+ Không gian gần gũi với con người: nơi ở của mỗi con người, một không gian đẹp đẽ của tình yêu và nỗi nhớ đầy mộng mơ với bao kỉ niệm ngọt ngào.
+ Không gian đại lý rộng lớn từ “núi bạc” đến “biển” và không gian trường tồn của dân tộc bao đời nay: “Những người đã chết… ngày mai“.
→ Đất dường như thiêng liêng, nhưng vẫn gần gũi và gắn kết với mỗi người. Đó là sự thống nhất giữa cá nhân và cộng đồng.
– Hợp thời:
+ Nhắc đến cội nguồn dân tộc:Lạc Long Quân và Âu Cơ” và ngày giỗ Tổ cho đến ngày nay với những con người chưa bao giờ quên cội nguồn dân tộc.
+ Trái đất là sự nối tiếp của các thế hệ: quá khứ, hiện tại và tương lai: “Những người đã chết… ngày mai“.
→ Tác giả hướng đến cái nhìn toàn diện, đa chiều về đất nước nhằm đánh thức đất nước về chiều dài thời gian lịch sử, chiều rộng của không gian địa lý và chiều sâu của truyền thống văn hóa dân tộc.
c. Trách nhiệm của thế hệ các em đối với đất nước: (Điểm mấu chốt về tư tưởng, trọng tâm về tình cảm).
– Anh và em nắm tay nhau, nắm giữ tất cả → biết đoàn kết để cùng nhau xây dựng đất nước.
– cá nhân: Đất kết tinh trong sự sống, trong máu thịt của mỗi cá nhân.
– yêu: Tình yêu lứa đôi đoàn kết, hòa quyện với tình đất.
– Tình ca dân gian: Phát triển từ tình yêu cá nhân lứa đôi đến tình yêu con người, kết hợp với hình ảnh”Một đất nước tuyệt vời và hoàn hảo“nơi có ý nghĩa đoàn kết dân tộc (tạo nên sức mạnh Việt Nam).
– Niềm tin vào thế hệ sau: đất nước là “máu và xương” của mỗi đứa trẻ, là những giá trị vật chất và tinh thần mà mỗi người được thừa hưởng (quyền), mà người đó gắn bó.
Trách nhiệm của thế hệ mình: Chia sẻ là trách nhiệm của mọi người. Nghĩa vụ của mỗi người là góp phần vào công sức xây dựng và bảo vệ trái đất trường tồn.
→ Thơ mang tính chất bảo mật hơn là mời gọi, giáo huấn nên rất truyền cảm.
* nghệ thuật:
– Lặp lại “phải biết” → giọng thơ chính.
– tấn”em yêu” → lãng mạn Thành thật
– Dùng từ “hóa thân” (hy sinh): cống hiến, hội nhập, sống còn cho đất nước → sâu sắc và ý nghĩa.
– Lời bài hát đơn giản, nhưng có ý nghĩa sâu sắc.
2. Tư tưởng cơ bản: Đất là của dân.
* Theo nghĩa không gian địa lý:
– Cảm nhận đất nước qua những bức tranh địa danh gắn với cuộc đời, tính cách, số phận con người:
+ Lòng trung thành và sự tận tụy (Núi Vọng Phu, Hòn Mái).
+ Sức Mạnh Bất Khuất (Truyện Thánh Gióng).
+ Suối thiêng (theo tích các vua Hùng).
+ Truyền thống hiếu học (Cảm nhận về cảnh nghiêng núi Bút).
+ Bức tranh đồng quê tươi đẹp (cảnh núi Cóc, con gà, dòng sông mộc mạc)
→ Đất hiện lên vừa gần gũi, vừa linh thiêng.
* Xét về thời gian lịch sử:
– Nhìn đất bốn ngàn năm soi bóng người vô danh. Họ đã âm thầm đóng góp và hy sinh.
– Truyền thống của nhân dân:
+ Yêu nhau (Anh yêu em từ trong nôi.)
+ Biết đền ơn đáp nghĩa (gặp người phụ nữ…)
+ Quyết liệt trong hận thù và chiến đấu (Biết trồng tre...)
→ Sự khám phá thú vị và độc đáo của tác giả về đất nước được phân bổ theo hai hướng, đào sâu và phát triển những ý nghĩa mới về địa lý, lịch sử, văn hóa với nhiều ý nghĩa mới: Mọi vẻ đẹp của đất nước là sự kết tinh của bao công sức và khát vọng của con người. mọi người, những người vô danh và đơn giản.
– Tư tưởng cơ bản và trọng tâm Là “Đất của người dân“: Vì đất thuộc dân, đất thuộc ca dao thần thoại. Đây là một định nghĩa đơn giản nhưng độc đáo.
3. Nghệ thuật thể hiện:
– Thể thơ phóng khoáng.
– Giọng thơ đầy suy tư: tự đặt câu hỏi và tự trả lời.
– Việc sử dụng chất liệu văn học dân gian không phải là thủ pháp nghệ thuật mà nhằm chiếm lĩnh tư tưởng “Nhà nước là của nhân dân”.
– Giọng thơ trữ tình – chính luận độc đáo.
III. Bản tóm tắt:
1. Nội dung:
Đất nước được nhìn nhận trên nhiều phương diện: từ văn hóa – lịch sử, địa lý – thời gian đến không gian của đất nước. Đồng thời, tác giả nêu cao trách nhiệm của các thế hệ, đặc biệt là lớp trẻ đối với đất nước.
– Cách nhìn mới lạ, độc đáo về đất nước với tư tưởng cơ bản của người dân trong nước. Đất nước là nơi hội tụ, kết tinh công sức và khát vọng của nhân dân. Chính người dân đã làm nên đất nước.
2. Nghệ thuật:
– Tác giả chọn thể thơ tự do, phóng khoáng không bị giới hạn bởi số chữ trong câu, số câu trong bài thơ đồng thời tạo nên nét đặc sắc riêng của thể thơ, là cơ hội để cảm xúc tuôn trào. để phát triển một cách tự nhiên.
– Sử dụng các chất liệu văn học dân gian thuộc các thể loại: từ phong tục – tập quán sinh hoạt của nhân dân đến các thể loại văn học dân gian như ca dao – dân ca, truyện cổ tích, truyền thuyết… truyền thuyết,… Nét đặc sắc là tác giả vận dụng một cách sáng tạo, không trích dẫn nguyên văn mà chỉ trích dẫn một vài từ, nhưng người đọc cũng có thể hiểu được chất thơ dân gian ấy.
– Giọng thơ trữ tình – chính luận, là sự kết hợp giữa những cảm xúc nồng nàn và những suy nghĩ sâu sắc của người trí thức về đất nước, nhân dân.
Phân tích đoạn văn Trái đất (trích Sử thi Con đường khát vọng) của Nguyễn Kho Điềm
