
Hướng dẫn cách làm bài văn so sánh và bình luận văn học
I. Kiểu bài so sánh.
– Làm quen tác giả, tác phẩm.
– Giới thiệu sơ lược về đối tượng so sánh.
1. Phân tích đối tượng:
– Làm rõ đối tượng so sánh thứ nhất (bước này vận dụng tổng hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là các thao tác lập luận phân tích)
– Làm rõ đối tượng so sánh thứ hai (bước này kết hợp nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)
2. Trình bày điểm giống và khác nhau:
+ Nhận xét sự giống nhau và khác nhau giữa hai đối tượng về cả hai đối tượng, nội dung hình thức nghệ thuật… (bước này vận dụng tổng hợp nhiều thao tác suy luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích, thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh)
3. Giải thích sự khác biệt:
– Việc thực hiện thao tác này cần dựa trên các khía cạnh sau: bối cảnh văn hóa xã hội mà mỗi đối tượng tồn tại; phong cách của nhà văn; đặc điểm thi pháp của thời kỳ văn học… (bước này bao gồm nhiều thao tác lập luận nhưng chủ yếu là thao tác lập luận phân tích)
– Nêu những điểm giống và khác nhau tiêu biểu
– Các em có thể bày tỏ cảm xúc của mình.
II. Loại nhận xét.
– Dẫn dắt vấn đề.
– Trình bày vấn đề.
1. Chứng minh ý kiến.
– Cảm thụ hoặc phân tích đề theo yêu cầu của đề.
2. Bình luận và khẳng định vấn đề.
Nếu ý kiến đúng hay sai. Có giải thích và dẫn chứng.
– Nếu có hai ý kiến:
+ Hai ý kiến đúng một phần và bổ sung cho nhau.
+ Hai ý kiến có 1 đúng 1 sai thì phải khẳng định mặt đúng, phủ nhận mặt sai.
Xác nhận lại vấn đề.
So sánh tâm trạng của nhân vật Chí Phèo khi nghe tiếng chim kêu và tâm trạng của nhân vật Mị khi nghe tiếng sáo