Hướng Dẫn Học Văn Lớp 12
I. Tác phẩm văn học:
Yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ tư duy về những kiến thức cơ bản về nội dung các bài (trích các bài) đã học:
1. Tuyên ngôn Độc lập (Thành phố Hồ Chí Minh)
2. Tây Tiến (Quang Dũng)
3. Việt Bắc (Tố Hữu)
4. Nhà nước (Nguyễn Khoa Điềm)
5. Sóng (Xuân Quỳnh)
6. Có Sông Con Thuyền (Nguyễn Tuân)
7. Mệnh Phù (Tô Hoài)
II. Phần tiếng Việt:
1. Phong cách ngôn ngữ:
1.1 Phong cách ngôn ngữ sinh hoạtt:
– Sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hàng ngày tự nhiên, thoải mái, sinh động, ít trau chuốt… Trao đổi thông tin, suy nghĩ, cảm xúc trong giao tiếp cá nhân
– Bao gồm trò chuyện/nhật ký/thư…
1.2 Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật:
Ngôn ngữ nghệ thuật là ngôn ngữ chủ yếu được sử dụng trong tác phẩm văn học, có tính gợi hình, gợi cảm không chỉ có chức năng thông tin mà còn đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ của con người.
1.3 Phong cách ngôn ngữ báo chí:
Một thuật ngữ được sử dụng trong các loại văn bản giao tiếp xã hội về mọi chủ đề hiện nay (media = thu thập và biên tập tin tức để cung cấp một địa điểm)
1.4 Phong cách nghị luận chính luận:
Nó được sử dụng trong lĩnh vực chính trị – xã hội, ; Người giao tiếp thường phát biểu ý kiến, bày tỏ cởi mở quan điểm tư tưởng, tình cảm của mình về những chủ đề thời sự nóng bỏng của xã hội.
1.5 Phong cách ngôn ngữ khoa học:
Nó được sử dụng trong các văn bản thuộc lĩnh vực nghiên cứu khoa học, học tập và phổ biến, đặc biệt với mục đích thể hiện chuyên môn sâu.
1.6 Phong cách ngôn ngữ hành chính:
Nó được sử dụng trong các văn bản thuộc lĩnh vực giao tiếp điều hành và quản lý xã hội (giao tiếp giữa nhà nước với nhân dân, nhân dân với cơ quan nhà nước, giữa cơ quan với cơ quan…)
2. Biện pháp tu từ:
– Điệp ngữ tu từ: ám chỉ, ám chỉ, ám chỉ, v.v. (tạo âm vang, nhịp điệu cho câu văn) – – Tu từ láy: ví von, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, nhân hóa, so sánh đối lập, chơi chữ, nói giảm, nói tránh, thậm xưng…
– Tu từ cú pháp: lặp cú pháp, liệt kê, chèn, câu hỏi tu từ, đảo ngữ, lập luận, im lặng,… 4.
III. Phần viết:
1. Nhận biết các phép toán suy luận:
1.1 Giải thích:
Giải thích là áp dụng kiến thức để hiểu rõ một vấn đề được đề xuất và giúp người khác hiểu ý của bạn.
1.2 Phân tích.
Phân tích là việc chia đối tượng, sự vật, hiện tượng thành nhiều bộ phận, nhiều yếu tố nhỏ nhằm xem xét kỹ hơn nội dung và các mối quan hệ bên trong của đối tượng. Sau đó tích hợp nó trở lại vào kết luận tổng thể
1.3 Bằng chứng.
Chứng minh có nghĩa là đưa ra bằng chứng – bằng chứng để làm sáng tỏ một lập luận hay quan điểm nhằm thuyết phục người đọc, người nghe tin vào vấn đề đó.
1.4 Nhận xét.
Bình luận là sự bàn bạc, đánh giá về vấn đề, sự việc, hiện tượng… đúng sai, tốt/xấu; tốt/xấu, tốt/xấu…; nhận thức đối tượng, ứng xử phù hợp và có phương châm hành động đúng đắn.
1.5 Từ chối.
Bác bỏ là chỉ ra quan điểm sai về một vấn đề, trên cơ sở đó nhận định đúng và bảo vệ quan điểm đúng của mình.
1.6 So sánh.
+ So sánh là thao tác lập luận nhằm so sánh hai hay nhiều sự vật, sự vật hoặc các mặt của một sự vật để chỉ ra sự giống nhau hoặc khác nhau, từ đó chỉ ra giá trị của từng sự vật, sự vật mà mình quan tâm.
Nếu hai sự vật cùng loại có nhiều điểm giống nhau thì gọi là so sánh tương đồng; nếu có nhiều điểm tương phản thì gọi là so sánh tương phản.
2. Kiểu bài:
2.1. Nghị luận về đoạn thơ, đoạn thơ.
Bài văn về một bài thơ, bài hát cần tìm hiểu và phân tích từ ngữ, hình ảnh, nhịp điệu, kết cấu… Từ sự phân tích trên để làm rõ nét riêng về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, đoạn văn. những bài hát đó.
* Thủ công.
– Giới thiệu bài hát, bài thơ.
– Thảo luận về giá trị nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, khổ thơ.
– Đánh giá chung về bài hát, đoạn thơ đó.
* Xem trước khung hình.
a) Mở bài:
– Giới thiệu ngắn gọn về tác giả, hoàn cảnh sáng tác bài thơ, khổ thơ.
– Giới thiệu sơ lược về yêu cầu đề bài.
b) Thân bài:
– Phân tích yêu cầu đề. (Cần xây dựng luận điểm để phát triển ý kiến theo luận điểm đó và dẫn người đọc tham khảo luận điểm vừa xây dựng).
– Chú ý cách dùng từ, nhịp thơ, biện pháp tu từ để làm rõ nội dung.
Diễn đạt phải trong sáng, chữ viết phải có cảm xúc.
– Mở rộng phép so sánh để bài viết giàu sức thuyết phục. Tránh thuận theo thơ, viết không theo thứ tự.
c) Kết luận:
– Đánh giá chung về nội dung, nghệ thuật của bài ca dao, bài hát.
– Tùy theo từng chủ đề mà mở rộng, liên hệ với cuộc sống
2.2. Bài luận về tác phẩm, đoạn văn xuôi.
– Mục đích của bài văn về tác phẩm, đoạn văn xuôi tức là tìm hiểu giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm, đoạn văn.
– Cần cung cấp một cái nhìn tổng quan về tác phẩm hoặc trích đoạn.
– Thảo luận về giá trị nội dung nghệ thuật của tác phẩm, đoạn văn theo định hướng của chủ đề.
– Đánh giá chung về tác phẩm, đoạn văn xuôi.
* Sản xuất:
– Xác định yêu cầu của đề, từ, câu chứa đựng nội dung đáp ứng yêu cầu của đề.
– Xác định luận điểm chính, sử dụng thao tác lập luận để làm rõ luận điểm.
– Kết hợp giữa phân tích nội dung và nghệ thuật, lời văn phải sinh động, không sáo rỗng. Giọng điệu phải kết hợp giữa lí lẽ và suy tư tình cảm.
* Tổng quan chung:
a) Mở bài:
– Vài nét giới thiệu về tác giả, hoàn cảnh ra đời tác phẩm, đoạn trích…
– Giới thiệu sơ lược về yêu cầu đề bài.
b) Thân bài:
– Phân tích yêu cầu đề. (Cần xây dựng luận điểm để phát triển ý kiến theo luận điểm đó và dẫn người đọc tham khảo luận điểm vừa xây dựng).
– Cần chú ý cách dùng từ, đặt câu, biện pháp tu từ để làm rõ nội dung.
– Diễn đạt phải rõ ràng, giọng điệu phải kết hợp giữa lí lẽ và suy tư tình cảm.
– Mở rộng phép so sánh để bài viết giàu sức thuyết phục. Tránh cô đọng hoặc nói văn xuôi, văn viết lộn xộn.
c) Kết luận:
– Đánh giá chung về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm hoặc đoạn văn.
– Tùy theo từng chủ đề mà mở rộng, liên hệ với cuộc sống.
