Luyện nói: Tường thuật kết hợp nghị luận, miêu tả nội tâm
I – CHUẨN BỊ Ở NHÀ
Lập dàn ý cho các bài tập sau và luyện nói trình bày trước lớp.
1. Tâm trạng của bạn sau khi để điều tồi tệ xảy ra với mình (xem phần Viết, tr.117).
2. Hãy kể về một buổi sinh hoạt lớp mà bạn đã đưa ra ý kiến của mình để chứng minh rằng Nam là một người bạn rất tốt (xem phần làm văn, tr.161).
3. Dựa vào nội dung phần 1 Chuyện người con gái Nam Xương (từ đầu đến “Rồi chàng sực tỉnh và nhận ra nỗi oan của vợ, nhưng trót rồi!”), đóng vai Trương Sinh để kể lại sự việc và bày tỏ sự ân hận.
Ghi chú
a) Sử dụng yếu tố nghị luận, miêu tả nội tâm, hình thức đối thoại, độc thoại.
b) Không viết thành bài văn, chỉ liệt kê những ý chính định nói.
c) Luyện nói ở nhà, hình dung trước: mở đầu nói cái gì, sau nói về cái gì, kết thúc như thế nào.
II – LUYỆN NÓI TRONG LỚP
1. Bạn chủ động tìm cách trình bày nội dung đã chuẩn bị ở nhà hoặc sẵn sàng đáp ứng yêu cầu của giáo viên trước lớp.
2. Nói rõ ràng, mạch lạc, giọng điệu ngay ngắn, tư thế và ánh mắt hướng về phía người nghe.
3. Đảm bảo rằng bạn đã rút kinh nghiệm từ những sai sót (cả về nội dung và hình thức) khi trình bày miệng trên lớp.
*Soạn bài:
Gợi ý:
Chủ đề 1:
Giới thiệu câu chuyện sẽ kể (xảy ra ở đâu? khi nào? với ai?), nói ngắn gọn vài dòng về chủ đề (có trong đề)
– Chuyện gì vậy? (có nhiều hình thức như nói dối bạn bè, không giúp đỡ bạn bè khi bạn gặp khó khăn, xấu tính hại bạn,…)
– Tâm trạng khi mắc lỗi: thay đổi tâm trạng ân hận, hối hận, tự trách
+ Yếu tố khiến bạn phải suy nghĩ: yếu tố đột ngột khiến bạn cảm thấy hối hận
+ Thế nào là trạng thái tiếc nuối (tả): tiếc nuối,…
+ Tôi quyết định xin lỗi bạn
+ Kết quả
Kết thúc:
Bài học rút ra cho bản thân và lời khuyên cho mọi người.
Chủ đề 2:
Lý do chứng tỏ Nam là người tốt
– Buổi sinh hoạt lớp diễn ra lúc mấy giờ?
– Ai là người điều hành?
– Không khí thế nào?
– Anh đứng lên chứng minh quan điểm của mình trong hoàn cảnh nào?
– Lập luận bạn trình bày có dẫn chứng (một luận điểm làm thành một đoạn văn rõ ràng)
– Anh có phản đối không, nếu có thì anh đã làm gì để bảo vệ quan điểm của mình?
– Kết quả cuối cùng là gì?
Suy nghĩ của tôi về bạn bè và bài học cho tất cả.
Chủ đề 3:
– Lời giới thiệu của Trương Sinh (về quê quán, gia cảnh…)
– Đoạn Trương Sinh giới thiệu về vợ (tên, tính tình, ngoại hình…)
– Trước khi nhập ngũ:
+ Vì bạn mới xây dựng gia đình nên cuộc sống vợ chồng rất hạnh phúc.
Đất nước có chiến tranh, triều đình cử binh đi đánh giặc. Tuy là con nhà giàu nhưng không được học hành gì nên phải ghi tên vào sổ quân ngũ để vào loại nhất.
+ Xa gia đình trong cảnh mẹ già, vợ chửa.
– Khi về:
+ Mẹ đã mất, con đang tập nói.
+ Anh tin lời em nên hiểu lầm.
+ Lòng ghen tuông mù quáng đã đẩy vợ đến cái chết oan uổng.
+ Sau đó tôi mới biết mình đã mắc oan cho vợ nhưng chuyện đã qua.
– Hối hận vì đã nghi ngờ vợ một cách mù quáng, vì thế mà gia đình tan nát
– Tôi mong rằng mọi người hãy nhìn vào bi kịch gia đình để rút ra bài học.
LUYỆN NÓI TRÊN LỚP
1. Chủ động yêu cầu trình bày trước lớp, theo yêu cầu của giáo viên.
2. Nói ngắn gọn, mạch lạc, tự tin, hướng tới người nghe và kết thúc bằng lời cảm ơn.
3. Lưu ý rằng bạn học hỏi từ những điểm yếu mà bạn làm chưa tốt.
Kể cho tôi nghe về một lần bạn mắc lỗi khiến bạn thân của bạn buồn (có yếu tố lập luận)
