
Người lính Tây Tiến vừa mang dáng vẻ của những anh hùng xưa, vừa mang vẻ đẹp của người lính thời kháng chiến chống Pháp.
Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài, nhưng trên hết là một nhà thơ có tâm hồn phóng khoáng, nhân hậu. Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho thơ Quang Dũng, thơ kháng Pháp, là tác phẩm khắc họa thành công hình ảnh người lính Tây Tiến.
1. Giải thích:
+ “Dáng Sĩ Xưa”: nó đề cập đến vẻ đẹp nam nhi giàu chất đánh giá trong văn học trung đại về hình tượng người lính
+ “Dáng người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp”: chỉ người lính có nhiều nét đẹp nổi tiếng bắt nguồn từ cuộc đời chiến đấu của người lính Vệ quốc quân thời chống Pháp.
⇒ Đây là hai nhận xét chung về hai khía cạnh khác nhau của hình tượng người lính Tây Tiến: thứ nhất thể hiện vẻ đẹp truyền thống, thứ hai thể hiện vẻ đẹp hiện đại.
2. Phân tích, chứng minh:
– Vẻ đẹp oai hùng của người lính năm xưa:
+ Người lính xuất hiện với dáng vẻ oai phong lẫm liệt, đầy dũng khí, chiến đấu dũng cảm, xả thân, hiên ngang, coi cái chết nhẹ như lông hồng
= Hình ảnh người lính đặt trong không gian cổ kính hào hùng với chặng đường dài gian khổ, chiến trường là nơi biên ải xa xôi, gắn với những chất liệu ngôn ngữ trang trọng, những hình ảnh ước lệ…
– Người lính Tây Tiến mang dáng dấp của người lính thời kháng chiến chống Pháp:
+ Người chiến sĩ với tinh thần bảo vệ Tổ quốc thời chống Pháp quyết tử vì Tổ quốc, quyết sống: không tiếc đời, không thoái chí, không bỏ cuộc
+ Cuộc đời quân ngũ gian khổ nhưng vẫn trẻ trung, tinh nghịch, xông pha trong chiến trận đầy mất mát, thương vong nhưng vẫn dạt dào tình cảm: tình yêu thiên nhiên dạt dào, tình yêu người lính, tình yêu đôi lứa.
+ Hình tượng người lính gắn liền với sự kiện lịch sử là cuộc hành quân Tây Tiến, với không gian miền Tây thực, với địa danh chân thực, với khung cảnh mang đậm sắc thái rừng thiêng nước độc nhưng cũng đầy chất thơ. Trong ngôn ngữ đời thường của những người lính trẻ
3. Nhận xét:
+ Cả hai ý kiến đều đúng, tuy nội dung khác nhau nhưng lại bổ sung cho nhau, khẳng định nét đặc sắc của hình tượng người lính Tây Tiến: Đó là sự hài hoà giữa vẻ đẹp cổ điển của người chiến sĩ và vẻ đẹp của chiến tranh. Nghệ sĩ hiện đại để tạo ra một bức tranh hoàn chỉnh
+ Sự hài hòa vẻ đẹp của người lính Tây Tiến là do nhà thơ kế thừa thể thơ truyền thống, sử dụng bút pháp lãng mạn, đồng thời đưa vào thơ không khí thời cuộc, hiện thực chiến trường, cuộc sống chiến trường của người lính. Đoàn quân Tây Tiến mà tác giả là người trong cuộc
4. Đánh giá nghệ thuật:
Những nét vẽ chân thực kết hợp giữa lãng mạn và kịch tính. Quang Dũng có nhiều sáng tạo về hình ảnh, ngôn ngữ và giọng điệu. Hình ảnh thơ sáng tạo, giàu sắc thái thẩm mĩ. Ngôn ngữ thơ nhiều sắc thái, phong cách; (trang trọng, cổ kính; màu mè, gợi hình, gợi cảm…), có những cách kết hợp từ độc đáo (đi chơi đừng quên, Mai Châu vào mùa…), địa danh cụ thể, xác thực. Giọng điệu lúc nghiêm trang đổi mới, lúc hồn nhiên vui tươi, lúc trầm buồn, khi trang trọng, khi trầm lắng… Một sự kết hợp giữa âm nhạc và hội hoạ. Tây Tiến được đánh giá là một bài ca xuất sắc, gần như đạt đến độ hoàn hảo về nghệ thuật.
Tây Tiến là bài ca ngợi ca và khẳng định vẻ đẹp bi tráng của hình tượng người lính Tây Tiến: tâm hồn lãng mạn, lòng dũng cảm anh dũng, lí tưởng cao cả – vẻ đẹp của người lính Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đoạn thơ thể hiện tình cảm yêu mến, thành kính và tự hào của tác giả đối với Trung đoàn Tây Tiến và quê hương Tây Bắc trong những năm kháng chiến chống Pháp.