Bàn về thơ Xuân Diệu, nhà phê bình Hoài Thanh khẳng định: “Thơ Xuân Diệu còn là nguồn sống dồi dào chưa từng thấy trên mảnh đất trẻ yên bình này. Xuân Diệu say mê tình yêu, say đắm cả trời, sống vội, sống vội, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Khi họ vui và khi họ buồn, mọi người đều đam mê và nghiêm túc.”(Thi nhân Việt Nam – Hoài Thanh, Hoài Chân)
Anh (chị) hãy làm sáng tỏ nhận định trên qua những hiểu biết của mình về thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám.
– Giới thiệu đôi nét về thơ Xuân Diệu, trích dẫn danh ngôn của Hoài Thanh, Hoài Chân.
1. Giải thích tuyên bố.
– Ý kiến của Hoài Thanh, Hoài Chân đã nêu bật nét đặc sắc của thơ Xuân Diệu trước Cách mạng tháng Tám. Đó là lòng yêu đời, khát vọng sống tha thiết, khát khao giao cảm mãnh liệt với cuộc đời. Nó được thể hiện qua những cảm xúc yêu đương nồng nàn, tình yêu thiên nhiên nồng nàn, khát khao được sống vội, biết thưởng thức vẻ đẹp của cuộc sống và thiên nhiên.
2. Chứng minh nhận định.
– Thơ Xuân Diệu thể hiện nhiều cung bậc của tình yêu nồng nàn (ví dụ).
– Thơ Xuân Diệu thể hiện tình cảm thiết tha với thiên nhiên, đất trời (ví dụ).
– Thơ Xuân Diệu thể hiện lòng yêu đời, thiết tha với cuộc sống (ví dụ).
– Thơ Xuân Diệu cũng thể hiện nỗi buồn, sự cô đơn của con người giữa cuộc đời, bị ám ảnh bởi thời gian trôi, sự cô đơn và cái chết.
3. Bình luận mở rộng.
– Đây là ý kiến rất đúng đắn, sâu sắc thể hiện nhận thức hết sức tinh tế, độc đáo “tôi dùng tâm hồn mình để hiểu tâm hồn con người”.
– Sức hấp dẫn của thơ Xuân Diệu thể hiện chủ yếu ở mức độ “nhiệt tình, nghiêm túc” xúc cảm mà còn thể hiện ở sự dũng cảm đổi mới ngôn ngữ thơ và cảm nhận cuộc sống một cách hết sức tinh tế, lấy vẻ đẹp xuân tình của con người làm chuẩn mực để miêu tả thiên nhiên.
– Khẳng định quan điểm và phong cách thơ Xuân Diệu.
thẩm quyền giải quyết:
Nếu phải chọn nhà thơ tiêu biểu nhất Phong trào thơ mới (1930-1945)), người ta sẽ không ngần ngại chọn Xuân Diệu, nhà thơ từng được coi là người mới nhất trong số các nhà thơ mới của nhà phê bình nổi tiếng Hoài Thanh. Bàn về thơ của nhà thơ tài hoa này, nhà phê bình tác giả nhà thơ việt nam cũng xác nhận: Thơ Xuân Diệu còn là nguồn sống dồi dào chưa từng thấy ở nước non yên ả này, Xuân Diệu say mê tình yêu, mê đắm đất trời, sống vội, sống vội, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Tôi. Lúc vui cũng như lúc buồn, người ta nồng nhiệt và nghiêm túc.”. Có lẽ đây là câu nói chính xác nhất, ngắn gọn nhất và hay nhất về thơ Xuân Diệu.
Trước Cách mạng tháng Tám, Xuân Diệu được tôn vinh là “Ông hoàng thơ tình” với hai tập thơ: Thơ và thơ (1938) và Gửi hương cho gió (1945). Hai bài hát này có chung một vòng tròn cảm xúc về tình yêu say đắm và khao khát hạnh phúc: đam mê. Điều đó đủ thấy nhà thơ đã tìm thấy cảm hứng lãng mạn trong cuộc sống trần thế. Thơ Xuân Diệu là thơ của một tâm hồn yêu đời, yêu đời. Đối với tác giả Đoạn thơ, cuộc sống là điều tuyệt vời nhất, con người, tuổi trẻ và tình yêu là đẹp đẽ và ý nghĩa nhất. Nhà thơ thiết tha với cuộc sống, chân thành cống hiến cho cuộc đời và khao khát tình yêu đến mức yêu. Quả thực, Xuân Diệu yêu cuộc sống trần gian này bằng tất cả sự giản dị, thuần khiết và nồng nhiệt của nó bằng một trái tim nồng nàn đến tận cùng.
Hãy để tôi nói lời tạm biệt
Nói xin chào với thế giới thực tràn vào khoảng trống
Trong hơi thở cuối cùng với đất trời
Vẫn còn rất ngây ngất bạn ngất đi
(Không tiêu đề)
Vì vậy, nhà thơ đã quan sát, ghi chép và khám phá những thú vui của cuộc đời. Hãy nghe tâm sự của bạn Xuân Diệu: “Đối với lòng tôi, đất trời chỉ có hai mùa xuân và thu, hai mùa đặc sắc và tinh tế, hai mùa có bình minh… Mà từ đông sang xuân sao mà vui? ! Lạnh trở về ấm, từ cái rất khó chịu trở thành cái rất dễ chịu. Theo tục lệ ấy, từ hạ sang thu, các giác quan sảng khoái biết bao, bỏ lửa hừng hực mà bước vào làn nước mát dịu… Đầu xuân là bình minh ấm áp của lòng ta Và nóng hay lạnh Thu hay xuân lòng cũng rạo rực tiếng mùa yêu gọi gió (Trường Ca-Xuân Diệu)
Sự thật là phải ham sống, biết yêu, biết hưởng thụ cuộc sống trần thế như Xuân Diệu thì mới viết được những dòng cảm nhận chính xác và tinh tế như vậy. Cũng là một tâm hồn nồng nàn, lãng mạn, trong bài thơ “Vội về làng” nhà thơ viết:
Từ con ong và con bướm này, đây là tuần trăng mật
Đây là những bông hoa của những cánh đồng xanh
Kìa cành lá rung rinh
Từ tổ anh em này, đây là một bản tình ca
Và đây là ánh sáng nhấp nháy…
(nhanh lên)
Trước mắt Xuân Diệu, sức sống vô cùng sôi động, một nguồn sinh khí vô tận như tràn trề. Hai giờ “này đây” nhắc đi nhắc lại như để cho thấy rằng hương xuân mà nhà thơ khoe ở đây là rất nhiều, là sự chuẩn bị của những món ngon của một bữa tiệc trần gian không thể tả xiết. “Đây rồi”, “Đây rồi”… là những bức tranh đẹp, hấp dẫn về thiên nhiên cây cỏ, lá cành, tiếng hót tình tứ của loài chim yến và những chú họa mi chớp chớp mắt. Tất cả hiện lên với màu sắc tươi tắn, sống động thể hiện “một nguồn sống dồi dào, nồng nàn chưa từng thấy trên vùng đất trẻ hiền hòa này”.
Là một con người gắn bó với cuộc sống, anh tấn công tất cả vẻ đẹp của thiên nhiên, cây cỏ và con người khao khát tình yêu một cách say đắm. Xuân Diệu muốn ôm cả hương thơm của thế gian vào lòng.
tôi muốn ôm bạn
Một cuộc sống hoàn toàn mới bắt đầu nở hoa
Tôi muối mây và gió
Em muốn làm bướm say tình
Tôi muốn gói thật nhiều vào một nụ hôn
Và nước, và gỗ, và cỏ…
(nhanh lên)
Nhịp thơ nhanh, sôi nổi, dồn dập khiến người đọc liên tưởng đến nhịp đập rộn ràng của trái tim nhà thơ lúc này. Xưa nay ít ai có được khát khao cháy bỏng và mãnh liệt như vậy. Ở đây Xuân Diệu muốn ôm trọn đời mình trong vòng tay… vuốt ve, thi sĩ muốn giăng mây, muốn say bướm, muốn đến với nhau trong một nụ hôn… Chính trong nụ hôn, nó là khoảng riêng tư giữa hai người với nhau, nhưng nhà thơ cứ ngỡ nó thấm cả đất trời, cỏ cây. Hơn nữa, niềm khát khao lòng trắc ẩn, niềm say mê đất trời và tình yêu của nhà thơ ngày một lớn mạnh.
Hãy để tôi say hương thơm, để nó tràn ngập ánh sáng
Tràn ngập vẻ đẹp của tiết trời trong lành
Hỡi suối đỏ, tôi muốn cắn bạn!
(nhanh lên)
Chỉ có Xuân Diệu mới có thể say đắm và khao khát tình yêu đến mức khẳng định:
Làm sao tôi có thể sống mà không có tình yêu?
Anh không nhớ, anh không yêu ai
(bài hát thiếu nhi)
Trong thơ tình của nhà thơ này có nhiều vần điệu nồng nàn, mãnh liệt, nồng nàn đến cuồng nhiệt, bạo liệt:
Ghi nhớ ngôn ngữ. Tôi nhớ bức tranh. Tôi nhớ bức ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ em nhiều lắm!
(Có đi có lại không phù hợp)
Vì vậy, khi môi tôi nói với miệng tôi
Ôi chúa ơi! Tôi muốn uống linh hồn của bạn!
(vô biên)
Mặc dù Xuân Diệu khẳng định mạnh mẽ cái “tôi” với khát vọng hưởng lạc trần gian như vậy, nhưng do lúc bấy giờ chưa có một quan niệm biện chứng về thế giới nên nhà thơ chỉ thấy thời gian là sự thoái hóa, nó suy tàn, lụi tàn và chỉ được thấy cuối đời là già, chết là hư vô:
Tóc sáng sẽ không còn đen trong tương lai
Tuổi trẻ khô khan và xấu xí
Ông già đã buông tay rồi
Hôm đó tôi trông mệt mỏi từ ngày
Căn bệnh gặm xương như rắn,
Tôi ngồi nhớ lại ngày hôm nay.
(Hư vô)
Cái cũ sẽ đến, hãy giơ tay đuổi theo ánh sáng
Đuổi bướm đuổi chim dọa cả hoa
Và dần dần một bộ xương ngày càng lộ rõ
Bạn bè nào sẽ nằm dưới đất.
(thiếu niên)
Ví như người có của báu mà trong lòng luôn sợ mất. Xuân Diệu cũng vậy. Mê đắm trong tình yêu, say đắm cả bầu trời, nhà thơ sợ đánh mất nó, vì biết tuổi trẻ rồi sẽ qua, đời sẽ mất. Chính vì thế Xuân Diệu luôn vội vàng, vội vàng để tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình:
Tôi muốn với điều đó! Nhanh lên với nó!
Em yêu, tình trẻ già đi
Con chim hồng trái tim nhỏ của tôi
Nhanh lên, thời gian không còn nhiều
… Nhanh lên, tôi sợ ngày mai
(nhanh chóng)
Trong sâu thẳm cái “vội vàng” ấy, cái “thôi thúc” ấy vẫn là một tâm hồn vô cùng yêu đời, yêu đời một cách chân thành của Xuân Diệu. Vì vậy, cả khi vui lẫn khi buồn, người ta đều say mê và nghiêm túc.
Tâm hồn nhà thơ luôn khao khát được tiếp xúc với cuộc đời, say mê với tình yêu, say đắm với đất trời. Với cả trái tim, bao lần anh lắng nghe những tiếng “huyền diệu” của đất trời:
Nghe em giai điệu ngọt ngào
Say như rượu cưới
Như mùi thấm tận xương tuỷ
Những giai điệu của các vị thần thấm vào tâm hồn.
(phép màu)
Nó phải say mê và nghiêm túc “và vẫn rung động như chiếc lá” khi âm nhạc “dừng lại”. Nhà thơ phải say mê và nghiêm túc lắm mới nghe được khúc hát của trái tim hai người yêu nhau:
Ngày đó, trái tim anh lắng nghe em
Yêu lần đầu tiên
(thơ tình)
Bằng tất cả tâm hồn nhạy cảm và nồng nàn của mình, Xuân Diệu cũng có thể nghe thấy những rung động trong trái tim ta, suy nghĩ của bạn.
Hình như là một buổi chiều ngớ ngẩn
Trái tim anh vừa kết hôn với trái tim em
(thơ tình)
Đó là trong niềm vui. Nhưng ngay cả trong đau buồn, Xuân Diệu cũng không hề im lặng mà vẫn rất thiết tha, nghiêm túc. Đây chính là điều khiến nhà thơ có cái nhìn bao quát mọi sự việc ở đời giữa hoàn cảnh luôn biến đổi. Quả thật, chỉ có đôi mắt xanh non của Xuân Diệu mới thấy được sự “rung động” của ánh trăng khi nghe tiếng đàn nguyệt êm dịu giữa đêm thu:
Ánh sáng lung linh bỗng rung lên
Bởi vì tôi nghe công chúa trong bài hát
Chết đêm rằm dưới nước biếc!
(Tượng mặt trăng)
Cũng chính đôi mắt ấy lộ ra hình dáng của hơi lạnh thổi trong gió về, khi mùa thu vừa chớm sang:
Tôi nghe hơi lạnh luồn trong gió
(đây là mùa thu tới)
Trong thơ và cả trong cuộc đời, Xuân Diệu luôn toát lên một vẻ nghiêm túc nồng nàn hay nói cách khác là một sức sống dồi dào, mãnh liệt. Ở nhà thơ tài hoa này không tìm thấy sự lạnh lùng hay đơn điệu của một phong thái bình bình, đều đều. Đối với nhà thơ:
Thà vinh quang một phút rồi chợt tăm tối
Còn hơn buồn lẻ loi trăm năm.
(nhanh chóng)
Phải hiểu rằng hai dòng này không nói lên sự hưởng thụ hay sống vội, mà nói lên niềm đam mê sống của chính nhà thơ, say mê cuộc sống đến mức nghiêm túc, say mê, dạt dào và mãnh liệt. Xuân Diệu đã từng nói: “Cảm xúc là tiêu chuẩn muôn đời của thơ ca”. Câu nói này đúng với những gì ông thể hiện trong thơ.
Tóm lại, như Hoài Thanh nhận xét: “Thơ Xuân Diệu vẫn có một nguồn sống dồi dào chưa từng thấy ở vùng đất non thanh bình này. Xuân Diệu say mê tình yêu, say đắm cả trời, sống vội, sống vội, muốn tận hưởng cuộc đời ngắn ngủi của mình. Khi họ vui và khi họ buồn, mọi người đều đam mê và nghiêm túc.”. Qua lao động nghệ thuật của mình, tình yêu cuộc sống, con người, tình yêu tuổi trẻ trong trái tim nhà thơ luôn dạt dào, mãnh liệt. Do đó “Hoàng tử tình ca” đã phát hiện ra nhiều biến tấu tinh tế của thiên nhiên cũng như lòng người và có thể diễn đạt bằng những vần thơ ít chữ, nhiều ý, sao mà cô đọng như để đo lường xem tinh túy đến đâu. (Thế Lữ).
Nghị luận: Xuân Diệu đến giữa chúng tôi trong bộ quần áo thời thượng nhất và chúng tôi rụt rè không muốn kết giao với con người xa cách này…
Nghị luận: Người đọc muốn thơ đến từ hiện thực, từ cuộc sống nhưng nó phải xuyên qua tâm hồn, trí tuệ và khi xuyên qua thì tâm hồn, trí tuệ phải in đậm trong đó. , càng riêng, càng độc đáo càng tốt (Xuân Diệu)
