
Bình luận và truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao
– “Nam Cao lạnh lùng quá, nhếch môi nở một nụ cười ngặt nghẽo (…) thực ra mặt lạnh lùng nhưng lòng sôi nổi”. (Cho Hoài)
– “Nam Cao là người mảnh khảnh, uyên bác, hiền lành, đôi khi rụt rè, mỗi lần đỏ mặt, nhưng thực ra trong lòng mang một sức phản kháng mạnh mẽ” (Nguyễn Đình Thi)
– Nam Cao “biến thành cái bánh kẹp dưới nách, đem ra ôm ấp dưới than hồng” (Nguyễn Minh Châu)
– “Nam Cao hay bị thí nghiệm” (Nguyễn Minh Châu)
– “Năm năm cho sự nghiệp không ngừng, năm năm cống hiến cho một hướng đi không nghiêng… năm năm cày cuốc biếm họa, tự khẳng định mình, để có Nam Cao như chúng ta bây giờ” (GS Phong Lê)
– “Dù Nam Cao viết về đề tài nào thì truyện của Nam Cao cũng thể hiện một tư tưởng chung: nỗi trăn trở đau xót trước một thực trạng con người bị hủy hoại nhân phẩm do sống trong cảnh bần hàn” – “Viết về một trí thức tiểu tư sản nghèo, Nam Cao mạnh dạn phân tích, mổ xẻ mọi thứ chứ không lảng tránh như Thạch Lam; Không cực đoan phiến diện như Vũ Trọng Phụng, cũng không thi vị như Nhất Linh, Khải Hưng, ngòi bút của Nam Cao lúc nào cũng tỉnh táo.” (Hà Minh Đức)
– “Nam Cao đã dũng cảm đi một con đường riêng, tức là không quan tâm đến lợi ích của người đọc. Nhưng tài năng của anh ấy đã mang đến cho văn học một phong cách viết mới sâu sắc, cay đắng và tàn nhẫn, sự tàn nhẫn của một người đàn ông tin vào tài năng của mình, tiếng gọi của mình.” (Hà Minh Đức)
– “Trong những trang truyện của Nam Cao, trang nào cũng có những nhân vật chính hoặc phụ, những người đối mặt với sự kiệt quệ của kiếp người, rồi buộc con người trước hết phải khám phá ra chính mình. tâm lý, nhân cách và cuối cùng là nỗi đau khôn nguôi của con người” (Nguyễn Minh Châu)
“Trong văn xuôi trước cách mạng, không ai có một ngòi bút sắc sảo và ngoan cường như Nam Cao” (Lê Đình Kỵ)
– “NAM CAO là một nhà văn hiện thực lớn, ông cũng đã có nhiều nhà phê bình và cũng đã tốn rất nhiều giấy bút để viết về ông. Nếu không, tôi xin trình bày với mọi người một vài nhận xét về con người này và văn chương của ông. “.
– “Nam Tào lạnh lùng nhếch môi nở một nụ cười ngặt nghẽo (…) thực ra mặt lạnh mà lòng nóng” (Cho Hoài).
– “Nam Cao là một người mảnh khảnh, uyên bác, hiền lành, thường rụt rè, mỗi lần đỏ mặt, nhưng thực ra trong lòng mang một sự phản kháng mạnh mẽ” (Nguyễn Đình Thi).
– Nam Cao “biến thành cái bánh kẹp dưới tay, bị gắp ra dưới than hồng” (Nguyễn Minh Châu).
Nghị luận: “Bi kịch của Chí Phèo là bi kịch của sự cự tuyệt quyền làm người”. “Hơn nữa, bi kịch là con người tự chối bỏ quyền làm người của mình.”