phân tích truyện ngắn Con tàu đã xa Nguyễn Minh Châu (từ góc độ thơ)
trong các tác phẩm nguyễn minh châu Có hai giai đoạn với các đặc điểm khác nhau. Nếu sân khấu trước 1975, sáng tác của anh phản ánh đời sống nhân dân dưới góc nhìn và cảm hứng sử thi, như “cửa sông”Những khung trời khác nhau, “DUCđi bộ“, rồi đến giai đoạn sau 1975, ông tập trung vào những điều kiện bình thường, điển hình của con người giống “Khách ở quê“,”lau sậy“,”một người phụ nữ trên một chuyến tàu tốc hành“,”chợ Giát“,”Con tàu đã xa“. Một trong những điểm khác biệt cơ bản trong sáng tác giai đoạn sau 1975 so với trước là quan niệm nghệ thuật về con người. Câu chuyện Con tàu đã xa Nguyễn Minh Châu là một minh chứng cho điều đó.
Với Con tàu đã xaTừ quan điểm nghệ thuật và sáng tạo đổi mới, Nguyễn Minh Châu đã đi vào cuộc đời của những thân phận đen tối, đau khổ và cay đắng, bộc lộ và soi sáng những phẩm chất tốt đẹp của họ, giải phóng họ. Vấn đề con người cần quan tâm trong những mảnh đời tưởng chừng như đang bị chôn vùi trong cuộc sống khó khăn, vật lộn với cuộc sống đời thường.
Trong câu chuyện này, trọng tâm là hình người phụ nữ đánh cá, vợ anh là một ngư dân độc ác và tàn nhẫn. Các nhân vật khác, từ Nhiếp ảnh gia Phùng, quan án Đẩu, người chồng hung bạo, độc ác và cả Phác – con trai họ – đều được xây dựng trong mối quan hệ với nhân vật ấy theo góc độ quy chiếu vào nhân vật trung tâm của tình huống truyện, làm rõ quan niệm nghệ thuật của tác giả. Trong quan niệm nghệ thuật của con người trong truyện cổ tích này, có thể coi tác giả đã tạo ra sự va chạm giữa hai quan niệm sống, hai quan điểm về cuộc đời và con người: một bên là quan niệm, cách nhìn của Phùng, trưởng. – đại diện cho một con người chính trực, mặt khác là triết lý sống của người phụ nữ là nạn nhân của đói nghèo, đòn roi, đại diện cho thân phận dưới đáy xã hội.
Tuy nhiên, điều thú vị là quan niệm và triết lý sống của phụ nữ đã chiến thắng, khuất phục được cả nhiếp ảnh gia lẫn giám khảo, thậm chí còn hé lộ phần nào sự thật về tâm lý dán nhãn của họ. Khi bạn nói chuyện với Phùng và Đẩu, với một triết lý rằng “Các chú có lòng tốt, nhưng không phải dân kinh doanh… nên không hiểu được công việc của những người cố gắng và nỗ lực…” Và “Bởi vì cô không phải phụ nữ, cô chưa bao giờ biết cảm giác làm một người phụ nữ trên một con thuyền không có đàn ông là như thế nào…” Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống vì con chứ không sống vì mình như ở trần gian!…, chị đã làm quan tòa kiêm nhiếp ảnh gia, biểu tượng của công lý và nghệ thuật, bằng sự hiểu biết mới mẻ về con người.
Truyện có hai tình huống trái ngược nhau. Một là xung đột xã hội hàng ngày giữa người chồng vũ phu với người vợ, giữa Phaco và người cha, nhưng nhìn chung là xung đột gia đình. Thứ hai là mâu thuẫn về triết lý sống, nhân sinh quan giữa người nữ nạn nhân ấy với quan điểm chung của xã hội, thể hiện qua nhân vật Phán Dậu và nghệ sĩ Phùng. Xung đột thứ nhất là nguyên nhân của tình huống xung đột thứ hai. Và cuối cùng, quan niệm nghệ thuật về con người trong tác phẩm rất rõ ràng, rành mạch: phải cùng con người đi đến tận cùng những nỗi niềm, những nỗi niềm thì mới hiểu được họ. Nhất là với những cảnh đời, nhìn bề ngoài thì có vẻ rất phi lý và ngang ngược, nhưng đâu đó vẫn chất chứa những lý lẽ của lẽ sống, mà cốt lõi của sự cam chịu trước mọi đau khổ là sự hy sinh, quên mình vì tình, vì tình. .
Với quan niệm nghệ thuật mới mẻ, sâu sắc ấy, lời kể Con tàu đã xa đã tập trung làm rõ chủ đề tư tưởng của tác phẩm. Trong truyện cổ tích này, ngôn ngữ nghệ thuật được xây dựng và bố cục theo ba dòng: dòng đầu là lời của cụ Phùng – người kể chuyện, dòng thứ hai là lời của chánh án Đẩu, dòng thứ hai là lời của chánh án. Dau.3 là từ các nhân vật trong gia đình chàng trai, chủ yếu là nhân vật của người mẹ. Ba dòng ngôn ngữ này là biểu hiện của ba tầng lớp lao động khác nhau, với những đặc điểm tư tưởng và thẩm mỹ khác nhau. Tuy nhiên, tư tưởng và thẩm mỹ của mỗi tuyến đường đều có những biến đổi, thay đổi. Ban đầu với xuất phát điểm và những nét đặc thù, dần dần cả ba dòng tiếp cận nhau, dựa trên những thay đổi về triết học, quan niệm nghệ thuật và nhân sinh quan. Có thể coi dòng đầu tiên thuộc ngôn ngữ của cả người kể và nhân vật, dòng thứ hai và thứ ba thuộc ngôn ngữ của nhân vật.
Ở dòng đầu tiên, một hệ thống từ ngữ được phát âm thể hiện quan niệm sống, tư tưởng và thẩm mỹ của nghệ sĩ Phùng. Đó là ngôn ngữ nhìn đời sống từ những tiêu chí thẩm mỹ, nghệ thuật thể hiện ở cách miêu tả, so sánh, nhận xét, đánh giá và dịch thuật. Ví dụ: bức tranh mực của một họa sĩ cổ đại; sương mù màu trắng sữa pha chút hồng nhạt do có nắng chiếu vào; Tất cả khung cảnh ấy được nhìn qua những tấm màng nhện và tấm màng nhện giữa hai móng guốc hiện ra dưới hình cánh dơi, toàn cảnh từ đường nét đến ánh sáng đều hài hòa và đẹp, vẻ đẹp đơn giản mà hoàn hảo; chân lý của sự hoàn hảo, khoảnh khắc của tâm hồn thanh khiết, niềm hạnh phúc tràn ngập tâm hồn tôi do vẻ đẹp tuyệt vời của ngoại cảnh mang lại.
Khi hiện thực của câu chuyện mâu thuẫn trong nhà họ Phác bất ngờ diễn ra với những cảnh chồng đánh vợ dã man, con chống lại cha để bảo vệ mẹ, người mẹ giải thích với quan trưởng để lộ mình. cảm thương và cầu mong cho chồng không bị tù tội, sự bùng nổ của ý thức về cuộc đời đã biến ngôn ngữ từ dòng thứ nhất miêu tả, phê phán cuộc đời với cái nhìn và tiêu chí về cái đẹp của nghệ thuật thành lời tự sự chân thực, những vất vả, bất hạnh và đời sống khổ cực của người công nhân. Khi đi đến cuối truyện, trọng tâm hiện thực được lồng vào linh hồn của bức tranh phong cảnh thuyền và biển trong sương sớm là cốt lõi, là tinh thần đích thực của bức tranh: dù ảnh đen và trắng, mỗi khi nhìn kỹ tôi vẫn thấy màu hồng hồng như màu sương sớm mà tôi đã nhìn thấy từ chiếc bể vỡ, và nếu nhìn lâu hơn, tôi sẽ luôn thấy một người phụ nữ bước ra từ xe tăng. hình chụp.
Ở dòng thứ hai, lời nói được cấu tạo theo chức năng lời nói của người đại diện cho pháp luật và công lý: Ngồi vào chiếc bàn lớn, anh Dậu đứng dậy chỉ chiếc ghế mây trước mặt; Cái gì, bạn đã nghĩ về điều đó? Tôn chỉ của chúng tôi là kêu gọi hòa bình… Cũng như hàng một, ngôn ngữ nghệ thuật của hàng hai biến đổi theo tuyến thành một thể thống nhất chung với hàng một: Từ lời nói của viên quan đến sự ngỡ ngàng trước hoàn cảnh của nạn nhân và triết lý sống mà cả nghệ sĩ lẫn quan tòa đều không thể hiểu, họ không thể hiểu, nhưng cuối cùng vâng, vâng, giờ tôi đã hiểu.
Dòng thứ ba, chủ yếu là lời của những người phụ nữ, nạn nhân của bạo lực tàn ác và bất công; chịu đựng và nhẫn nhục tìm hạnh phúc trong khổ đau. Đây là những lời bình dân, là sự thật trần trụi của sự thật cuộc đời; những lời nói bầm dập và nếm trải thực tế phũ phàng của cuộc sống, chấp nhận cuộc sống như nó vốn có; mà chúng còn soi sáng triết lý sống và quan niệm sống, hạnh phúc rất thực tế. Có thể coi, chất tư tưởng và thẩm mỹ của dòng chữ này đã chinh phục cả người chụp lẫn người chấm, đổi mới ý thức và đưa quan niệm, nhận thức đến gần với chân lý cuộc sống: có phải đàn bà đâu mà biết. như là đàn bà trên chiếc thuyền không đàn ông…, vui nhất là nhìn đàn con ăn học đầy đủ…
Nhìn chung, ngôn ngữ nghệ thuật Con tàu đã xa bội: miêu tả, tường thuật một câu chuyện cụ thể, chân thực, chi tiết và giàu tính triết lý; cả trực quan và khái niệm. Cái cụ thể, chân thực và trực quan chính là nội dung của câu chuyện như nó đã xảy ra và được nhà văn thuật lại bằng một hệ thống ngôn từ cụ thể. Khái niệm, triết lý nằm ở chiều sâu nhận thức và suy tư dựa trên sự tương tác trên con đường tác nghiệp của lĩnh vực ngôn từ. Đó là một cách nhìn mới, một quan niệm mới về mối quan hệ giữa nghệ thuật và hiện thực, theo đó nghệ thuật phải đi sâu vào hiện thực cuộc sống, phải tìm ra chân lý từ tận đáy thân phận con người khốn khổ, đau khổ và bất hạnh.
Qua chiếc thuyền ngoài xa chứng tỏ: Đặc điểm nổi bật của nhân vật Phùng là tâm hồn nhạy cảm, say mê cái đẹp và tấm lòng quan tâm, nâng niu trước thân phận con người.
