Cảm nhận hình ảnh sông Hương với vẻ đẹp nhìn từ văn hóa, thơ ca
Qua cách cảm nhận độc đáo, lãng mạn, nhà văn đã coi sông Hương chính là cội nguồn của nền kinh nhạc Huế. Vẻ đẹp thơ mộng của sông Hương về đêm, tiếng mái chèo khua nước giữa đêm khiến người viết liên tưởng đến “vầng trăng buồn” của Nguyễn Du trong những đêm chèo thuyền trên sông Hương, nhớ đến giai điệu trầm bổng của Tứ Đại Cảnh, cổ nhạc Huế, tương truyền Tự Đức sáng tác. Theo cảm nhận chủ quan với nhiều định kiến về tình yêu, Hoàng Phủ Ngọc Tường cho rằng có lẽ vẻ đẹp buồn và lãng mạn của sông Hương là nguyên nhân của nhiều liên tưởng về mối quan hệ huyền diệu giữa dòng sông đêm với nhạc và lời của Nguyễn Du: “Như trong như tiếng hạc bay trên Du, như tiếng xuân mới rơi nửa chừng”. Dòng sông hương thực sự trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca nhạc họa và chính dòng sông ấy cũng là bản nhạc êm dịu. , những bản tình ca làm xao xuyến lòng người.
Người viết tin rằng có một dòng thơ về dòng sông Thơm, một dòng thơ không bao giờ lặp lại, mỗi nhà thơ đều tìm thấy một cảm hứng mới, độc đáo về dòng sông. Điều này không chỉ xuất phát từ cảm nhận chủ quan của nhà thơ, mà còn do vẻ đẹp phong phú, luôn thay đổi của dòng sông.
Bằng trí tưởng tượng say mê của nhà văn, sông Hương hiện lên với những vẻ đẹp khác nhau của người con gái, khi là “dân giang hồ tự tại”, có khi “hy sinh lập công”. con gái đất hiền”. Cô gái ấy phải là một cô gái Huế tài hoa và sâu sắc, tình cảm và ngọt ngào, kín đáo nhưng rất thủy chung, biết làm đẹp cho mình một cách duyên dáng với chút khói như “voan” kỳ diệu của tạo hóa”
Cô gái sông Hương ấy đánh thức những nguồn cảm hứng khác nhau cho thi nhân, khi là “hoài cổ” trong thơ Bà Huyện Thanh Quan, khi lại mang vẻ đẹp lộng lẫy như “ngon nghẻo trời xanh” trong thơ Huấn Cao. Bá Quát là “sức hồi sinh tâm hồn” trong thơ Tố Hữu. Nói đến sức hồi sinh tâm hồn của sông Hương, nhà văn đã khâm phục và ngợi ca: “Sông thật là Kiều, rất Kiều”. Sự tôn kính đã biến danh từ để từ hóa tên người, khẳng định vẻ đẹp say lòng người của dòng sông “trong vắt” có thể gột rửa mọi nhơ nhớp của cuộc đời: “Không gian ngập mùi ô uế mà nước sông mang theo xa mãi mãi.”
Đoạn văn kết thúc bằng câu hỏi của nhà thơ: “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”, câu hỏi xúc động này cũng là nhan đề của tự truyện, làm rõ cảm hứng cắt nghĩa, cảm hứng yêu thương và ngưỡng mộ nồng nàn dòng sông bởi tình yêu đích thực luôn khao khát được hướng về. đi đến nguồn. Ai đó đã gọi dòng sông là sông Hương. Cái tên vừa gợi cảm vừa thơm, vừa lãng mạn lại vừa quý phái, gợi nhớ những ẩn dụ của nhà văn về người phụ nữ sông Hương có phần “kín đáo”, nhưng vẫn “dịu dàng”, “muôn thuở”, tình yêu quê hương đất nước.
